Урок "Зямля блакітных рэк і азёр"

Тэма ўрока. Зямля блакітных рэк і азёр

Тып урока: вывучэнне і першаснае прымяненне ведаў і спосабаў дзеяння

Абсталяванне: падручнік, сшытак, карта, атлас.

Мэты ўрока.

Навучальная: арганізаваць дзейнасць вучняў па вывучэнню і першаснаму прымяненню ведаў і спосабаў дзеяння па тэме “Зямля блакітных рэк і азёр” у выніку чаго дзеці будуць ведаць аб рэках і азёрах у Беларусі, гісторыю ракі-вуліцы Нямігі ў старажытным Мінску; умець працаваць з картасхемай, атласам.

Развіваючая: садзейнічаць развіццю навыкаў работы з картай, малюнкамі.

Выхаваўчая: стварыць умовы для фарміравання цікаўнасці да мінулага нашых продкаў.

Ход урока

1-й этап урока: Арыенціровачна-матываваны

Чакаемы вынік: Добразычлівая псіхалагічная настроенасць настаўніка і вучняў на супрацоўніцтва, хуткае ўключэнне вучняў у дзелавы рытм. Псіхалагічная і пазнавальная гатоўнасць вучняў да актуалізацыі  ведаў, наяўнасць у іх матывацыі.Фармуліраванне тэмы, вызначэнне і прыняцце мэтаў вучэбнага занятку. 

Дзейнасць настаўніка

Дзейнасць вучняў

1.1.    Арганізацыя ўвагі, добразычлівы настрой усіх вучняў 1.2. Праверка дамашняга задання. ·         Заданіі на картках ·         Гутарка -          Назавіце плямёны, якія лічацца продкамі беларусаў. -          Чым займаліся нашы продкі? Чым яны харчаваліся? Дзе жылі? -       Пакажыце на карце межы рассялення ўсходнеславянскіх плямёнаў на тэрыторыі Беларусі, старажытныя гарады, якія ўзніклі на землях крывічаў, дрыгавічаў, радзімічаў. ·         З дапамогай стрэлак злучыць паміж сабой назвы. Крывічы                           Тураў Радзімічы                         Полацк Дрыгавічы                        Гомель Земляробства                     кап’ё                                             саха Паляванне                          лук                                             серп 1.3.Фармуліроўка тэмы і пастаноўка мэтаў урока

1.1 Арганізуюцца, настрайваюцца на работу. 1.2 Працуюць самастойна.. Франтальна адказваюць на пытанні. Працуюць з картай і атласам. Ажыцяўляюць самакантроль і самаацэнку. 1.3  Вызначаюць тэму і прымаюць мэты ўрока.

2-й этап урока: Аперацыйна-пазнавальны

Чакаемы вынік: веданне аб рэках і азёрах у Беларусі, гісторыю ракі-вуліцы Нямігі ў старажытным Мінску;

Дзейнасць настаўніка

Дзейнасць вучняў

2.1 Новая тэма. ·         Знаёмства з планам і слоўнікам. План 1.      Беларусь – край рэк і азёр. 2.      Паданне пра возера Свіцязь. 3.      Водны шлях “з варагаў у грэкі”. Слоўнік Рэкі: Дняпро, Прыпяць, Бярэзіна, Сож, Нёман, Заходняя Дзвіна, Няміга. Азёры: Нарач, Чорнае, Асвейскае, Браслаўскія, Свіцязь. Шлях “з варагаў у грэкі”. ·  Работа з падручнікам стар. 14-15 (1 абзац) – влучэнне галоўнага -   Рэкі – шляхі зносін. -   Рэкі – месца пасялення нашых продкаў. ·  Пералічыць і паказаць на карце галоўныя рэкі. Растлумачыць, чаму іх называюць галоўнымі. ·  Рака Няміга – незвычайная рака. ·  На тэрыторьі Беларусі працякае 20,8 тыс. рэк. Агульная даўжыня ix складае 91 тыс. км. Падлічыце, колькі спатрэбілася б часу (сутак), каб праехаць уздоўж ycix рэк на аўтамабип i веласіпедзе, калі рухацца з хуткасцю 80 i 20 км у гадзіну адпаведна. (На аўтамабілі — каля 47сутак, а на веласіпедзе — 190 сутак.) ·  Выберыце правільнае сцвярджэнне i абгрунтуйце яго. 1) Раку вобразна называюць «блакітнымі вачыма» краіны. 2) Раку вобразна называюць « блакітнымі шляхамі” Беларусі (Рэкі, асабліва у мінулыя часы, адыгрывалі важную ролю шляхоў зносін,, таму ix называюць « блакітнымі шляхамі” Беларусі) ·  На тэрыторьі Беларусі налічваецца 10 тыс. азёр. Самае вялікае возера — Нарач, яго плошча складае 80 км2. А самае глыбокае — Доўгае, глыбіня якога больш за 53 м. Ці можна назваць Беларусь «краем азёр»? Калі вы лічыце, што гэта так, то якія факты з прапана-ванай інфармацьі вы выкарыстаеце, каб абгрунтаваць ваша сцвяр­джэнне? 2.2 Фізхвілінка ·  Падание пра возера Свщязь Што такое паданне? ·  Як у паданні пра возера Свіцязь тлумачыцца паходжанне назвы возера? (Калісьці на месцы возера стаяў горад Свіцязь.) ·  Прачытайце матэрыял падання пра возера Свіцязь – с. 16 ·  У зорную ноч на возеры Свіцязь Адам Міцкевіч неаднойчы назіраў незвычайную з'яву прыроды, аб якой ён расказау ў сваім вершы: «зоркі над сабою i зоркі пад сабою, i месяцы два побач з імі…” Што паэт меў на ўвазе? (Адлюстраванне зорак i Месяца ў во­зеры Свіцязь.) ·  Водны шлях «з варагау у грэкі» (матэрыял мае рэкамендацыйны характар i неабавязковы для выканання) ·  Хто такія варагі? (Варагі — продкі  сучасных шведаў, нарвежцаў, датчан, якія жылі на берагах Балтыйскага мора.) ·  Работа з картасхемай на с. 18 падручніка. Выканайце заданні. а) пакажыце, дзе пачынаўся шлях «з варагаў у грэкі» (бераг Балтый­скага мора) i дзе завяршауся (бераг Чорнага мора, горад Канстанціно-паль (Царград));  б) па якіх рэках, што працякаюць па тэрыторьі Бе­ларусі праходзіў гэты шлях (Заходняй Дзвіне, Дняпры); в)якія беларускія гарады знаходзіліся на шляху «з варагаў у грэкі» (Полацк, Віцебск). ·  У чым, на ваш погляд, заключалася значэнне воднага шляху «з варагаў у грэкі»? (Садзейнічаў развщцю гандлю, умацаванню сувязей з іншымі краінамі.)

2.1 Працуюць з падручнікам, атласам, картай. 2.2 Выконваюць практыкаванні.

3-й этап: Кантролна-ацэначны

Чакаемы вынік: уменне працаваць з картасхемай, атласам.

Деятельность учителя

Деятельность учащихся

3.1   Праверка ведаў вучняў ·  У рабочым сшытку або на контурнай карце абазначце найбольш буйныя рэкі Беларусі. ·  У гістарычных паданнях праўда можа пераплятацца з вымы­слам. Што, на ваш погляд, у паданні пра возера Свіцязь магло быць на самай справе, а што — вымыслам? Напішыце вытрымкі з апавя­дання падручніка ў адпаведныя слупкі табліцы. Сапраўдныя звесткі Вымысел «...стаяў город Свіцязь»; «Бацька рушыў у паход»; «...ворагі разбілі наша войска і падышлі да Свіцязі” «з... хваль чуўся людскі плач»; «...з вады паказалася прыгожая дзяўчына...»; «...зямля расступілася пад намі, i замест яе нас приняла вада» ·  3. Ці могуць паданні мець гістарычную каштоўнасць? (Так, могуць, калі сярод звестак, якія х іх паведамляюцца, выбраць сапраудныя. Паданні можна лічыць крыніцамі гістарычных ведаў.) 3.2   Падвядзенне вынікаў ·         Складанне сінквейна “Вада” 3.3 Д/з  ст. 14 – 17, пытанні, практычная работа. 3.4  Рефлексия «Скончы фразу»

3.1 Адказваюць на пытанні. 3.2 Складаюць сінквейн. 3.3 Прымаюць дамашняе заданне. 3.4 Заканчваюць фразу.